Charlesa E. Skinnera - Psychologia Wychowawcza, E-booki, rozwój osobisty
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
PSYCHOLOGIAWYCHOWAWCZAPSYCHOLOGIAWYCHOWAWCZAPod redakcj� CHARLESA E. SKINNERAWARSZAWA PA�STWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWEZ orygina�u EDUCATIONAL PSYCHOLOGY Fourth Edition, Prentice-Hall, Inc,Englewood Cliffs, N. J. 19621959 by Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, Inc.T�umaczy�Zbigniew ObniskiRedaktor naukowyZiemowit W�odarskiOk�adk� projektowa�aHanna MaczubskaRedaktorIrena Kaltenberg.Redaktor technicznyWitold MotylKorektorBo�ena Sywe�kiPrinted in PolandPRZEDMOWA DO WYDANIA POLSKIEGOPisanie przedmowy jest okazj� do sformu�owania uwag og�lnych na temat przedmiotu dzie�a, sposobu, w jaki zosta� on potraktowany, a ponadto - gdy wchodzi w gr� cudza praca - prezentacji jej autora. 1~J przypadku przek�adu z j�zyka obcego usprawiedliwione wydaj� si� r�wnie� uwagi na temat stosunku ukazuj�cej si� pozycji do publikacji rodzimych, roli, jak� mo�e ona odegra� w Kraju i, co wi��e si� z tym bezpo�rednio, zasadno�ci jej t�umaczenia.Przedmiot pracy sformu�owany zosta� w tytule. Psychologia wychowawcza jest dyscyplin� wyodr�bnion� w programach studi�w r�nych kierunk�w i stopni, a� do specjalizacji psychologicznej w��cznie. Ujmowana bywa r�nie. Eksponowany jest w niej na og� aspekt praktyczny - wymienia si� j� w�r�d podstawowych ga��zi psychologii stosowanej, aczkolwiek ma ona niew�tpliwie w�asn� problematyk� badawcz�, r�wnie� i teoretyczn�.Domen� psychologii wychowawczej jest analiza proces�w uczenia si�, nauczania i wychowania - tak, jak przebiegaj� one w r�nych instytucjach spo�ecznych. Przedmiotem s� prawa rz�dz�ce owymi procesami; poznawanie ich ma walor teoretyczny, za� mo�liwo�� wykorzystywania w praktyce decyduje o bezpo�redniej u�yteczno�ci psychologii ~rychowawczej jako nauki.Je�li sformu�owania te nie budz� kontrowersji, to chyba dlatego tylko, �e s� bardzo og�lne, bo w sposobie ujmowania psychologii wychowawczej autorzy r�ni� si� wyra�nie. Ci��� na tym nie najlepsze tradycje od czas�w, gdy psychologia wychowawcza traktowana by�a jako zlepek s�abo powi�zanych r�norodnych wiadomo�ci z zakresu niemal w szystkich dyscyplin psychologicznych, a tak�e nauk pokrewnych. Interesowano si� zar�wno prawid�owo�ciami wykrywanymi w badaniach, jak i wskazaniami praktycznymi, kt�re mog� by� przydatne rodzicom, wychowawcom, nauczycielom i wsp�pracuj�cym z nimi psychologom w pracy z dzie�mi i m�odzie��. Kryterium doboru tre�ci by�y potrzeby odbiorc�w; to wszystko z nauk psychologicznych, co uznawano za przydatne w oddzia�ywaniach pedagogicznych, kwalifikowano jako psychologi� wychowawcz�. Nast�pstwem by�a ma�a spoisto�� jej jako dyscypliny, brak logiki wewn�trznego uk�adu i jednolitej terminologii. Z autor�w polskich zwracal na to uwag� Baley, pr�buj�c (mo�e nie ca�kiem skutecznie) prze5Fzwyci�y� �w stan rzeczy w swoim podr�czniku psychologii wychowawczej.Psychologia wychowawcza pod redakcj� Ch. E. Skinnera jest tak�e podr�cznikiem. Ci��� na nim niew�tpliwie sygnalizowane wy�ej tradycje, kt�rych efekt, wyra�aj�cy si� w malej zwarto�ci dziela, pog��biony zosta� faktem, �e autorami jego poszczeg�lnych rozdzia��w s� przedstawiciele r�nych dyscyplin naukowych i specjalno�ci. Kryterium doboru zagadnie� by�o niew�tpliwie przekonanie Redaktora o u�yteczno�ci zawartej w nich wiedzy w pracy psychologiczno-pedagogicznej. W jednej ksi��ce rozwini�to wi�c problematyk� osobowo�ci, wzrastania i rozwoju (fizycznego, umys�owego, emocjonalnego, spo�ecznego), uczenia si� i nauczania, a tak�e patologii, statysty ki... Zakresu i ukladu tre~ci nie wyznacza�a struktura przedmiotu; decyduj�cymi by�y wzgl�dy praktyczne. Stanowisko Redaktora wyrazi�o si� przede wszystkim w doborze autor�w i w jego pogl�dach na temat tego, co jest u�yteczne.Gdy kryterium doboru tre�ci staje si� u�yteczno�� praktyczna, to wchodz� w�wczas w gr� konkretne ramy spo�eczne, w kt�rych przyswajane wiadomo�ci maj� funkcjonowa�. W przypadku nas interesuj�cym ramy te stwarza przede wszystkim koncepcja szko�y i jej struktura organizacyjna, system szkolenia kadr, a tak�e to wszystko, co sk�ada si� na stosunki spo�eczne, decyduj�c a specyfice ustroju i norm obowi�zuj�cych. Zwr��my uwag� w tym miejscu, �e podr�cznik powsta� na terenie ameryka�skim.A warunki, o kt�rych mowa, s� zupelnie inne u nas ni� w Stanach Zjednoc�onych. Je�li wi�c nawet tre�ci przedstawione w podr�czniku zosta�y wybrane trafnie i ksi��ka spelnia pozytywn� rol� w Stanach Zjednoczonych, to nie jest to bynajmniej r�wnoznaczne z wysok� u�yteczno�ci� jej w Polsce. Zbyt du�e s� r�nice mi�dzy szko�� polsk� a ameryka�sk�, aby bezpo�rednie wykorzystanie w praktyce informacji zawartych w ksi��ce by�o w pe�ni mo�liwe u nas. A wi�c chyba nie zlo�liwo�� losu sprawia, �e tre�ci wybrane ze wzgl�du na u�yteczno�� praktyczn� okazuj� si� mato przydatne, bowiem wyboru dokonywano z uwagi na stosunki w szkolnictwie ameryka�skim, za� w ocenie przydatno�ci uwzgl�dniamy nasze potrzeby. W refleksji tej nie ma niczego odkrywczego: nawet powier�chowna analiza ksi��ki pozwoli�aby przewidzie� takie konsekwencje.Jak� bezpo�redni� u�yteczno�� praktyczn� mog� u nas mie� informacje o pedagogiczno-psychologicznych funkcjach os�b zajmuj�cych stanowiska, kt�rych wcale nie ma w naszej strukturze organizacyjnej'? A c�y� mo�e nie wa�y� w tego rodzaju publikacji odmienno�� ideologii spolecznej? Sytuacja to z pewno�ci� nietypowa, je�li pisz�cy przedmow� do przyswojonego pi�miennictwu rodzimemu obcego dzie�a szuka usprawiedliwienia dla decyzji wydawniczych. Jest to ju� drugi podr�cznik tfiumaczony u nas z j�zyka angielskiego. Pierwszym byla Psychologia6v_~ychowawcza w szkole Lindgrena. Podr�cznik pod redakcj� Skinnera podzieli z pewno�ci� los tamtego. B�dziemy z niego korzystali (w ograniczonym zakresie) przede wszystkim dlatego, �e nie ma innej pozycji dostosowanej do naszych potrzeb.A potrzeby s� bardzo du�e. Powsta�y w latach trzydziestych podr�c~nik Baleya, eksploatowany bardzo intensywnie, zdezaktualizowal si� dawno. Brak jest obszernych opracowa�, kt�re mog�yby by� wykorzystane jako materia�y szkoleniowe z psychologii wychowawczej na studiach psycholog~cznych i w szko�ach nauczycielskich. Wychowanie a zdrowie psychiczne Walla spelnia jedynie rol� pomocnicz�, podobnie jest z pozycjami ukazuj�cymi si� w Materia�ach, do nauczania psychologii pod redakcj�" Wo�oszynowej. Nie rozwi�zuj� sprawy r�wnie� ksi��kowe prace polskie. W przypadku om�wie� bardziej wszechstronnych dotycz� one tylko wybranych zagadnie�, gdy uwzgl�dniaj� szersz� problematyk�, maj� ch�rakter pozycji popularnych.Istniej�cy stan uzasadnia wysi�ki Wydawnictwa zmierzaj�ce do wype�nienia luki w naszym pi�miennictwie z zakresu psychologii wycho~~awczej przez tlumaczenie pozycji obcej. Wysi�ek to niewdzi�czny, bo nie mo�e przynie�� ca�kowitego sukcesu. �aden podr�cznik obcy nie zaspokoi w pe�ni naszych potrzeb.Przyswojenie polskiemu pi�miennictwu Psychologii wychowawczej pod redakcj� Ch. E. Skinnera stwarza okazj� do zaakcentowania tego twierdzenia. Je�li zintensyfikuje ono wysixki autorskie i przyspieszy opracowanie polskiego podr�cznika, to i rola ukazuj�cej si� obecnie ksi��ki zwi�kszy si� u nas niepomiernie. Tego mo�emy sobie �yczy� najbardziej. Psychologia wychowawcza pod redakcj� Skinnera, opr�cz funkcji matecialu zast�pczego. mo�e podzia�a� inicjuj�co i mobilizuj�co w naszym �rodo~i-isku.Czytelnikowi obeznane~r:;: z z~_~~~bien:3:~-k� pss-cholo�iczn� nazwisko Skinnera kojarzy si� z warunkowaniem instrumentalni-m - teoretyczn� koncepcj� le��c� u pod�o�a idei nauczania programowanego, kt�ra zyska�a wiele rozglosu. Skojarzenie to jest talkiem usprawiedliwione, bowiem idea ta opiera si� w tak wysokim stopniu na psychologicznych prawidlowo�ciach uczenia si�, �e - nie wchodz�c w merytoryczn� ocen� jej warto�ci - mo�na stwierdzi�, i� pod tym wzgl�dem nie ma sobie r�wnej.Z tych te� wzgl�d�w chcemy zwr�ci� uwag�, �e redaktor niniejszego dziela to psycholog o tym samym nazwisku, Charles E. Skinner, pr ofesor uniwersytet�w w Nowym Jorku i Illinois, od lat zajmuj�cy si� problematy k� wychowawcz�. Podr�cznik ukaza� si� po raz pierwszy w 1936 roku. O pozytywnym przyj�ciu go �wiadczy fakt, �e byl on trzykrotnie wznawiany. Txumaczenia na j�zyk polski dokonano z czwartego wydania, jakie ukaza�o si� w Stanach Zjednoczonych w 1962 roku. Wydanie to r�ni si� od poprzednich nie tylko aktualizuj�cymi uzupelnieniami bibliograficznymi; stosownie do rozwoju psychologii wycho7v-ychowawcza w szkole Lindgrena. Podr�cznik pod redakcj� Skinnera podzieli z pewno�ci� los tamtego. B�dziemy z niego korzystali (w ograniczonym zakresie) przede wszystkim dlatego, �e nie ma innej pozycji dostosowanej do naszych potrzeb.A potrzeby s� bardzo du�e. Powsta�y w latach trzydziestych podr�cznik Baleya, eksploatowany bardzo intensywnie, zdezaktualizowa� si� dawno. Brak jest obszernych opracowa�, kt�re mog�yby by� wykorzystane jako materialy szkoleniowe z psychologii wychowawczej na studiach psychologicznych i w szko�ach nauczycielskich. Wychowanie a zdrowie psychiczne Walla spe�nia jedynie rol� pomocnicz�, podobnie jest z pozycjami ukazuj�cymi si� w Materialach do nauczania psychologii pod redakcj� Wo�oszynowej. Nie rozwi�zuj� sprawy r�wnie� ksi��kowe prace polskie.V przypadku om�wie� bardziej wszechstronnych dotycz� one tylko wybranych zagadnie�; gdy uwzgl�dniaj� szersz� problematyk�, maj� charakter pozycji popularnych.Istniej�cy stan uzasadnia wysi�ki W~-da~snict~~~a zmierzaj�ce do wype�nienia luki w naszym pi�miennictwie z zakresu psychologii wychoc~~awczej przez tlumaczenie pozycji obcej. Wysi�ek to niewdzi�czny, bo nie mo�e przynie�� ca�kowitego sukcesu. �aden podr�cznik obcy nie zaspokoi w pe�ni naszych potrzeb.Przyswojenie polskiemu pi�miennictwu Psychologii wychowawczej pod redakcj� Ch. E. Skinnera stwarza okazj� do zaakcentowania tego twierdzenia. Je�li zintensyfikuje ono wysi�ki autorskie i przyspieszy opracowanie polskiego podr�cznika, to i rola ukazuj�cej si� obecnie ksi��ki zwi�kszy si� u nas niep...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]