Żyletką robię sobie raj, Psychologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
2011-05-22
Żyletką robię sobie raj
Żyletką robię sobie raj
Konrad Oprzędek 2011-05-29, ostatnia aktualizacja 2011-05-26 17:43:23.0
Judyta: "Uda mam w strupach i bliznach. Tylko ręce są czyste, bo kiedyś je pocięłam i matka od razu zobaczyła".
Matka Judyty jest psychologiem i szkoli przyszłych menedżerów
Łzy j uż nie wystarczają, dopiero krew przynosi ulgę - mówi 17-letnia Alicja. - Gdy upuszczę kilka kropli, w mojej głowie
nagle robi się wielka przestrzeń. Nie ma w niej żadnych obrazów ani wspomnień. Zapominam o wyzwiskach,
siniakach i upokorzeniu. Zostaje tylko spokojna pustka. Po prostu raj. Trwa to chwilę, potem złe emocje znów
zaczynają się gromadzić... Potrafię w ytrzym ać maksymalnie pięć dni, później znów pękam.
Po każdej wizycie w raju pozostaje blizna. Przez ostatnie sześć lat uzbierało się ich kilkas et. Ile dokładnie, Alicja nie
wie, bo ich liczenie jest dołujące. Są wszędzie: na rękach, udach i brzuchu. Te starsze są cienkie i blade, nowsze -
grubsze i różowe. Dziewczyna twierdzi, że dorośli starają się ich nie zauważać. Zres ztą nawet gdyby zauważyl i , n i e
zrozumieliby, dlaczego nastolatkę ciągnie do raju.
W serduszku noszę coś ostrego
Kościół św. Szczepana w Krakowie. Do konfesjonału w nawie bocznej ustawiła się kolejka wiernych. Gdy trzykrotnym
stukaniem ksiądz odprawia penitenta, drobna 15-letnia brunetka wraz z resztą ludzi przesuwa się o krok do przodu.
Stanęła w ogonku, bo uważa, że z robienia sobie raju trzeba się spowiadać. - Wiedziałam, że to grzech, ale jakoś tego
nie czułam. Chciałam, żeby ksiądz coś mi o tym powiedział - wspomina.
Znowu rozlega się stukanie. Monika klęka przed postacią ukrytą za drewnianą kratką i za czyn a w ym i e n i ać swoje
grzechy. Gdy dochodzi do tego najważniejszego, przez moment się zastanawia, jak go nazwać. W końcu szepcze:
"Robiłam sobie krzywdę". Ks iądz chyba nie dosłys zał, bo nie dopytuje. Zamiast tego nawiązuje do grzechu "robienia
nieprzyzwoitych rzeczy z chłopakiem" i wygłasza pogadankę o tym , że dziewczyna powinna się szanować. Jako pokutę
każe odmówić litanię. Słych ać stukanie, Monika odchodzi, kolejka się przesuwa.
Sytuacja powtórzy się jeszcze kilkakrotnie w różnych konfesjonałach - w żadnym z nich ksiądz nie dosłyszy tego, co dla
Moniki jest najważniejsze. W końcu przestanie chodzić do spowiedzi.
Tego, czego księża nie dosłys zą, nauczyciele nie potrafią dostrzec. - Na lekcji można to zrobić w dowolnej chwili z
wyjątkiem sprawdzianów i kartkówek - twierdzi nastolatka. - Gdy wszyscy spokojnie siedzą w ławkach, a nauczycielka
stoi przy biurku, wyciągam żyl e tkę. Zwykle nos zę ją w serduszku, czyli pudełku po czekoladkach. Podciągam trochę
bluzkę i przejadę raz albo dwa po ręce lub biodrach. Lubię patrzeć, jak krew płyn i e .
Monika twierdzi, że ma 18 znajomych, w tym ośmioro z klasy, którzy się okaleczają. Wymienia ich imiona i po kolei
omawia powody, dla których sięgają po żyl e tki , n ożyczki , n oże albo cyrkle. Jedni mają kłopoty w domu (rozwód
rodziców, śmierć matki, awantury z rodzicami), drudzy problemy miłosne, inni niską samoocenę, ale większość tnie
się dla lansu. - Taka Paula to zwykła komediantka. Robi sobie kreski na ręce, żeby być w centrum uwagi. Kiedyś w
galerii hand-lowej urządziła dla koleżanek przedstawienie pod tytułem "Popatrzcie, jak ładnie pocięłam się na
matematyce". Tak to się zw ykl e za czyn a . Później trudno przestać, bo zaws ze są jakieś problemy i zawsze żyl e tka j e s t
pod ręką.
Pytam dyrektorkę gimnazjum, do którego chodzi Monika, czy zauważyła w swojej szkole problem okaleczania się
uczniów. - Wiem tylko o chłopcu, który przypalał sobie zapalniczką kostki na rękach. Może jest takich przypadków
więcej, ale trudno to wykryć. Od tego są rodzice - mówi.
Mo n i ka za g ląda do serduszka z żyl e tką, gdy ogarnia ją smutek. Nie umie sobie inaczej z nim radzić i nie potrafi
wyjaśnić, jaka jest jego przyczyna. Ostatnio smutek pojawił się, gdy chłopak z nią ze rw ał, ale wcześniej przychodził bez
wyraźnego powodu. O okaleczaniu się tylko raz rozmawiała z matką.
- Zachowała się fajnie, bo mnie spokojnie wysłuchała - mówi Monika. - Chyba wtedy pomyślała, że zrozumiałam swój
błąd i przestałam się ciąć. Więcej jej o tym nie mówiłam, bo nie chcę jej martwić. Sama do tego nie wraca.
- A z ojcem rozmawiałaś? - pytam.
- Znam go tylko ze zdjęcia. Rozwiódł się z m atką, gdy m iałam kilka miesięcy. Wyjechał za g ra n i cę i założył nową
rodzinę. Dzwoni do mnie średnio trzy-cztery razy w roku. Rozmowy zaczynają się od standardowego: "Jak się
czujesz?", odpowiadam, że dobrze. Później: "A co u twojej mamy?" (dobrze), "A co w twojej szkole?" (dobrze), "A co u
ciebie?" (dobrze). Kiedyś coś mu się stało i zaczął dzwonić co dwa tygodnie, ale szybko powrócił do starego rytmu, bo
powiedziałam mu, że mam chłopaka, a on się obraził. Jego zdaniem jestem na to za młoda. Tylko że ten człowiek
regularnie zapomina, ile mam lat. Niedawno myślał, że między 11 a 13. No to rzeczywiście jestem za młoda.
Zdawkowe rozmowy czasem zamieniają się w kłótnie. Ojciec, mimo że od ponad 14 lat nie widział córki, próbuje jej
narzucać własne zdanie. Ostatnio zaczęło się od niewinnego pytania o to, kim Monika chciałaby zostać w p rzys złości.
Gdy odpowiedziała, że aktorką, on się oburzył: "Aktorstwo jest wykluczone. Może być medycyna albo prawo. Zrozum,
chcę, żebyś była szczęśl i w a ". Mo n i ka : - Ma m żal do niego, że tak rzadko się ze m ną kontaktuje, ale z drugiej strony
chyba wolałabym, żeby kiedyś dał sobie spokój z tą prowizorką.
Gdy w dzień prześladuje ją smutek, w nocy pojawia się sen, którego dziewczyna nie potrafi zinterpretować . - Ojciec
stoi w drzwiach, a obok niego jest matka. Czekają na mnie. Mamy gdzieś razem pojechać.
Podczas naszej rozmowy Monika zaprzecza, że tata może być p rzyczyną jej smutku, a więc także okaleczania się.
Mó w i , że w jej życiu ojca jest za mało, żeby mógł być problemem. A tak w ogóle to nie ma już żadnego problemu, bo od
trzech tygodni się nie tnie. Kilka dni później przez internet przesyła mi wiadomość: "Od naszej ostatniej rozmowy
trochę się zmieniło. W sobotę zadzwonił ojciec. Bardzo się pokłóciliśmy, bo on obrażał moją matkę. Nic jej nie
powiedziałam, bo po co ma się martwić. W poniedziałek się pocięłam. Płakałam. Zastanowiło mnie, dlaczego
płakałam akurat po rozmowie z nim. Czy dlatego, że on, czy że o matce, czy że wszystko naraz? W środę i czwartek
znów zrobiłam kreski. Teraz jestem na etapie szukania psychologa".
Dziewczyna z placu Czerwonego
wyborcza.pl/2029020,75480,9673986…
1/4
2011-05-22
Żyletką robię sobie raj
Niska ruda nastolatka stoi przed drzwiami i trzęsącymi się dłońm i s zyb ko o ci e ra łzy z p o l i czkó w . W d użej torbie
przewieszonej przez ramię ma podręczniki szkolne, spodnie, bluzkę i trochę bielizny na zmianę. Twarz ma opuchniętą,
ale sama już nie wie, czy od płaczu, czy od bicia. Gdy naciska dzwonek, drzwi się otwierają i staje w nich starsza
kobieta. Dziewczyna na jej widok wybucha płaczem. Babcia o nic nie pyta, tylko wciąga wnuczkę do mieszkania i
przytula ją do siebie.
Z Alicją postanowiłem się skontaktować, gdy na portalu Nastek.pl pod jednym z wielu artykułów o samookaleczeniach
pisanych przez młodych ludzi znalazłem jej komentarz: "Znam to. Nie umiem przestać i w gruncie rzeczy chyba tego
nie chcę. To daje mi wielką ulgę. Ból fizyczny jest lepszy od bólu psychicznego. Gdyby nie żyletka, to już dawno bym
zw a ri o w ała".
Na spotkanie umawiamy się na placu Czerwonym. Tak mieszkańcy Tarnobrzega nazywają rynek, który pokryty jest
czerwoną kostką. Alicja kilka dni wcześniej wróciła do domu, ale nie może mnie tam zaprosić. Boi s ię, że to tylko
rozwścieczyłoby jej matkę.
- Jakiś rok tem u s tała się jeszcze bardziej agresywna - opowiada 17-latka. - Ostatnio pobiła mnie tak, że o mały włos
nie złamała mi nosa. Wtedy wyprowadziłam się do babci. Nie było mnie w domu przez miesiąc, a ona ani razu do
mnie nie przyszła, nawet nie zadzwoniła. Sama wróciłam. Gdy otworzyłam drzwi, spotkałam ją w przedpokoju. Nic nie
powiedziała, po prostu się minęłyśmy. Pomiędzy nami wszystko jest zimne, takie na zasadzie: jesteś, to jes teś, a jak
cię nie ma, no to trudno. Wiem, że to naiwne, ale mam nadzieję, że tym razem coś się zmieni.
Ojca nigdy nie poznała i nic o nim nie wie. Matka jest inżynierem, specjalistą od wytrzymałości m ateriałów. Przychodzi
z pracy około 16 i czasem już wtedy słych ać, że coś jest niehalo. Zazwyczaj jednak robi się tak dopiero wieczorem.
Niehalo jest wtedy, gdy z kuchni dobiegają odgłosy spadających garnków i talerzy. Alicja siedzi wówczas w swoim
pokoju - ścisza muzykę, odstawia podręcznik albo przerywa rozmowę z przyjacielem na Gadu-Gadu. Tętno jej skacze,
zaczyna nasłuchiwać. Jeśli hałas nie ustaje, idzie do kuchni, by sprawdzić, na ile stan matki jest niebezpieczny. -
Gd yb y s ię przewróciła i uderzyła głową o kant stołu, a ja bym nie zareagowała, tobym sobie tego nie wybaczyła.
Jeśli matka chwieje się na nogach, dziewczyna próbuje położyć ją spać. Czasem kobieta zaczyna się wtedy szarpać,
kopać córkę, bić i w yzyw ać od "głupich kurew" i "dziwek". Trwa to kilkanaście minut, czasem trochę dłużej. Później
matka zamyka się w swoim pokoju, a córka w swoim. Zapada cisza. Jest już bezpiecznie. Robi się raj.
Alicja podwija rękaw i wskazuje na blizny. - Patrzę na nie i pamięta m , za któ rym ra ze m b yło mniej złości, a kiedy
więcej. Tu było więcej przezwisk, a tu więcej bicia. To jest najstarsza kreska, jaką zr o b iłam żyl e tką. Wtedy, cztery lata
temu, po raz pierwszy mnie pobiła. Wzięła smycz mojego kota i zaczęła bić po twarzy, plecach, rękach. Nie wiem, za co
to było, pewnie za całokształt. Poczułam, że nie wytrzymam, że jakby miało się to zdarzyć jes zcze raz, to zrobiłabym
sobie coś więcej, że mogłabym się nawet zabić. Ale na szczęście na razie kreski wystarczają.
Koleżanka Alicji mówi o niej: "Kujonka, ale lubiana", "kochana dziewczyna", "cały cza s uśmiechnięta", "nikt by nie
powiedział, że może robić takie okropne rzeczy".
- To maska - przyznaje Alicja. - Gdy wychodzę do szkoły, m u s zę za kładać maskę i udawać, że wszystko jest w
porządku. Jeśli pokazałabym się bez niej, zobaczyłabym na twarzach znajomych mieszankę litości i niezrozumienia.
Albo patrzyliby na mnie jak na wariatkę. Mas kę zdejmuję dopiero w swoim pokoju. Staram się wtedy nie patrzeć w
lusterko, bo boję się, że zobaczyłabym siebie. A ja nie lubię siebie. Od czterech lat nie umiem powiedzieć o sobie
niczego dobrego.
Dziewczyna marzy o tym, by śpiewać. Ale nie o żyletce ani raju, tylko o miłości. - Banalne? Do cholery, nie dla kogoś,
kto nigdy jej nie miał!
Gdy ostatnio zobaczyła plakaty o castingach do nowej edycji programu "Mam talent", podskoczyła z radości. Później
jednak się dowiedziała, że niepełnoletni uczestnicy muszą mieć zg o dę rodziców. Problem w tym, że mama Alicji nie
zgadza się na casting - nie dowierza, że córka ma talent.
- Kiedyś ją zapytałam, co ze mną jest nie tak i czy przeze mnie pije - mówi Alicja. - Odpowiedziała, że to nie ona ma
problem, tylko ja, bo jestem nieudacznikiem i wymyśliłam sobie jej alkoholizm. Możesz więc darować sobie pytania w
stylu: "Pójdziesz do psychologa?". To nie ja potrzebuję pomocy, tylko ona.
Koleżanka Alicji: - O żyletce nie wie nikt z dorosłych. To nie jest dobre, lepiej było b y, g d yb y ktoś się o tym dowiedział i
jej pomógł. Ja nie mogę pisnąć ani słowa.
Alicja: - Nie wiem, czy mama wie o kreskach, bo milczy jak kamień. Nauczyciele? Nie zauważają. A przecież gdy
wyciągam rękę, by napisać coś na tablicy, te kreski są na wierzchu. Teraz, gdy zrobi się ciepło i zacznę za kładać
krótkie rękawy, słońce jeszcze bardziej wyciągnie blizny.
Tylko ręce są czyste
Przynajmniej raz w miesiącu Judyta (17 lat) wchodzi na pewien portal, w którym Polacy publikują swoje zdjęcia porno.
Klika w zakładkę "Najnowsi", później "Kobieta", a na końcu "18-20" (najniższa kategoria wiekowa). Pomija zbliżenia
dziewczęcych piersi, wagin i pośladków. Interesują ją wyłącznie zdjęcia, na których widać całe postacie. Powiększa je
i uważnie im się p rzyg ląda.
- Niby wiem, że nic tam nie znajdę, ale ciągle jeszcze potrzebuję się upewnić. Jak sobie pomyślę, że moje zdjęcia
mogłyb y s ię tam pojawić, chce m i s ię rzyg ać. Widziałeś komentarze pod tymi fotami? "Wylizałbym ci cipkę" albo
"Śliczne cycusie". Ohyda!
Ws zys tko za c zęło się prawie rok temu, gdy Judyta zerwała ze swoim chłopakiem. Adam był rozgoryczony i zagroził, że
wrzuci na wspomniany portal jej rozbierane zdjęcia. Zrobił je, gdy go o to poprosiła. Miały b yć tylko dla ich oczu. Ufała
mu.
- Gdy powiedział, że roześle moim znajomym linki do tych zdjęć, wpadłam w paranoję. Patrzyłam na ludzi w klasie i
myślałam nad tym, czemu się do mnie uśmiechają. Czy już widzieli? Wstydziłam się o tym komukolwiek powiedzieć.
Byłam zdołowana. W tym czasie odkryłam, że moja koleżanka eksperymentuje z żyl e tką. Przeczytałam w internecie, że
to pomaga, bo gdy się tniesz, uwalniają się endorfiny, które dają ci poczucie szczęścia. Postanowiłam spróbować.
wyborcza.pl/2029020,75480,9673986…
2/4
2011-05-22
Żyletką robię sobie raj
Zdjęcia autorstwa Adama pochodzą z okresu, gdy Judyta była dumna ze swojego ciała. Nadal jest piękną, wys oką
brunetką o delikatnych rysach twarzy i uśmiechu dziecka, ale coś jednak się zm i e n iło. - Chłopaki z klasy na jej widok
zawsze dostawali małpiego rozumu, a dziewczyny patrzyły na nią z za w iścią. Ale kiedyś była m i s trzyn ią flirtu, a teraz
trzyma wszystkich facetów na dystans - mówi jej przyjaciółka Magda.
Judyta: - Czasami gdy siedzę pod prysznicem, mam odruch wymiotny. Uda i podbrzusze są całe w strupach i bliznach.
Tylko ręce są czyste, bo gdy kiedyś je pocięłam, matka od razu zobaczyła.
Matka Judyty jest psychologiem i zajmuje się szkoleniem przyszłych menedżerów. O problemach córki mówi w czasie
przeszłym . - To był dla nas trudny okres. Akurat rozwodziłam się z ojcem Judyty i ona bardzo to przeżyła. Zrobiła
głupstwo, bo chciała na siebie zwrócić uwagę. Us iadłyśmy więc i szczerze pogadałyśmy. Zrozumiała. Dobrze, że pan
za jął się tym tematem, bo autoagresja to teraz ogromny problem wśród nastolatków. Dużo na ten temat czytałam. Od
2000 roku widać gwałtowny wzrost przypadków samookaleczeń wśród młodzieży. Jedną z p rzyczyn j e s t kryzys
rodziny... Tak, biję się we własne piersi. Ale w takich sytuacjach najważniejsza jest rozmowa. Trzeba ją podejmować,
bo wśród młodzieży, któ ra s ię okalecza, jest więks ze ryzyko s a m o b ó j s tw .
Tezy matki Judyty potwierdzają specjaliści, ale samej Judycie od tej wiedzy nie przestało przybywać kresek na ciele.
Dziewczyna się wciągnęła i nie chciała przestać. Zamiast rozmawiać z m atką, wolała wchodzić na młodzieżowe
portale i wyszukiwać osoby, które się okaleczają. Tak zaczęła się p rzyj aźń z An ką z Wa rs za w y. Prze z trzy m i e s iące
pisały do siebie prawie codziennie. Nigdy się nie widziały, ale Judyta miała poczucie, że wiedzą o sobie wszystko.
Pewnego dnia dziewczyna ze stolicy przestała odpowiadać na maile. Judyta miała złe przeczucia. Napisała do siostry
An k i .
- Dowiedziałam się, że Anki już nie ma. Byłam przerażona, że nie wytrzymała. Postanowiłam pójść do szkolnej
psycholożki. Powiedziałam jej o kilku kreskach, a ona spojrzała na mnie jak na ciekawy przypadek. Wydrukowała przy
mnie jakiś artykuł z internetu o autoagresji i zaczęła ze mną o nim rozmawiać. Porażka ! Te ra z s zyku ję się do rozmowy
z m a mą. Chciałabym, żeby pomogła mi wymazać z pamięci os tatnie m ies iące. Ale to chyba niemożliwe.
Przyjaciel z piórnika
Ma 21 lat i jest oczkiem w głowie mamy. Jeśli czegoś chce, tłucze się krzesłem, a ona od razu przybiega. Kuba nie
może jej nic powiedzieć. Gdy go boli, jęczy, a gdy się cieszy, pokazuje gołe dziąsła. Nie umie wstać z łóżka ani
samodzielnie jeść. Jego nogi są nienaturalnie wygięte i wychudzone. Na łydkach wisi skóra i wygląda to tak, jakby
mięśnie całkowicie zanikły. Ale to tylko pozór. Mięśnie dają o sobie znać, gdy ulegają nagłym skurczom. Wtedy
chłopiec cierpi najbardziej. Rzadką chorobę, na którą zapadł, lekarze nazywają encefalopatią z o d kładaniem żelaza w
mózgu. Jest nieuleczalna.
- Ja nad nim nie płaczę - obrusza się siostra Kuby, 17-letnia Ola. - Odkąd wyrwali mu wszystkie zęby, cały cza s s ię
ślini. Szczerze mówiąc, to trochę się nim brzydzę.
Dziewczyna niechętnie opowiada o swoim bracie. Przyjechałem do niej, bo w internecie znalazłem lis t, w którym Ola
rozs taje s ię ze s w o i m p rzyj a ci e l e m . C h ce ro zm a w i ać o własnych problemach, a nie o Kubie, przez którego się czuje,
jakby w ogóle nie istniała.
- Wstaję rano, idę do szkoły, uśmiecham się, a w środku jest smutek - opowiada. - Później wracam do domu, witam
się z m a mą, m ówię jej, że dostałam piątkę, i nie słys zę nic. Zamykam się więc w swoim pokoju i resztę dnia spędzam
na Gadu-Gadu. Z mamą praktycznie nie rozmawiam. Dla niej wszystko kręci się wokół Kuby. Przy m nie jes t tylko tata.
Umarł rok po moim urodzeniu, ale ciągle czuję jego obecność.
O przyjacielu Ola nadal nie potrafi zapomnieć. Byli ze s obą trzy lata. Do s zkoły nosiła go w piórniku, a wieczorem
wkładała pod poduszkę. Sięgała po niego zawsze, gdy było jej źle. Os tatnio
- gdy jej chłopak z nią ze rw ał. Poprzednio - gdy doszła do wniosku, że skoro przyjaciółki nigdy nie mają dla niej czasu,
nic dla nich nie znaczy. Wcześniej - gdy zaczęła myśleć, że dla mamy ważny jest tylko Kuba, a ona się nie liczy.
Przyj a ci e l s p ra w i ał, że na twarz Oli wracał uśmiech. Największą jej przyjemnością było patrzenie na świeże rany. Gdy
za c zyn ały s ię goić, trzeba było robić następne.
Pod koniec stycznia napisała: „Wies z co, Cyrkiel, dziś się rozs taliśmy na zawsze. Znalazła się osoba, która mi Ciebie
odebrała. Już nie będziesz do mnie wołał. Nie będziesz mnie kusił. Już nie jesteś moim »przyjacielem «. Musiał
kiedyś przyjść dzień, w którym s kończyła się moja »miłość « do Ciebie. Żegnaj. Trzymaj się i nie męcz nikogo więcej”
(Nastek.pl).
Os obą, która odebrała Oli cyrkiel, jest Michał: - Zauważyłem, że się uzależniła i że jak tak dalej pójdzie, to będzie się
cięła przy każdym problemie. A ona jest bardzo delikatna i poruszają ją nawet błahostki. Teraz mamy taką umowę, że
jeś-li ona zrobi sobie kreski, to na mojej ręce pojawi się ich pięć ra zy w ięcej.
Ola: - Michał jest moim najlepszym przyjacielem i poświęca mi dużo czasu. Odstawić cyrkiel m ożna tylko dla kogoś
bliskiego, nie dla siebie. Chodzi o to, żeby innych nie ranić. Siebie można.
Gd y p yta m , czy ta ką bliską osobą, dla której można przestać się okaleczać, jes t też mama, Ola opowiada o sytuacji
sprzed roku. Podczas kłótni ze starszą s ios trą wykrzyczała wtedy, że tnie się od dwóch lat, a nikt tego nie zauważył. Gdy
mama to usłys zała, wyszła z domu. Po powrocie kazała Oli przeprosić s ios trę za awanturę i us taliła ze starszą córką,
że załatwią u znajomego lekarza tabletki na depresję. Ola łykała je przez tydzień. Później wróciła do cyrkla i już nigdy z
matką o kreskach nie rozmawiała.
Dziewczyna nie chce słys zeć o tym, że jej mama jest zrozpaczona chorobą Kuby i że poświęca mu tyle uwagi, bo nie
wie, czy gdy się jutro obudzi, on będzie jeszcze żył. - Chciałabym, by kiedyś na moment przestała się nim zajmować i
powiedziała, że mnie kocha i jest ze mnie dumna. Boję się, że zanim do tego dojdzie, zrobię o jedną kreskę za d użo.
Przejadę po nadgarstku i będzie koniec. Ale teraz jest Michał, więc nic złego się nie stanie.
Kilka dni po naszej rozmowie odzywam się do Oli na Gadu-Gadu. "Nie chcę już przyjaźni Michała - pisze. - Zaczął
chodzić z d zi e w czyną, której nie cierpię, ale to akurat jest najmniejszy problem. Chodzi o to, że coś do niego czuję... W
szkolnej toalecie znów zrobiłam kilka kresek. Właściwie więcej niż kilka. Od razu lepiej".
wyborcza.pl/2029020,75480,9673986…
3/4
2011-05-22
Żyletką robię sobie raj
Ucieczka z kina Przeszłość
Nie byłoby tych wszystkich blizn na lewej ręce, gdyby nie pewien film. Wyświetla się Weronice (19 lat) wieczorami.
Najczęściej wtedy, gdy coś jej się nie uda albo gdy ktoś zrobi jej przykrość. Najgorzej, gdy film wdziera się w sen. Jest
tak realistyczny, że dziewczyna się budzi, zapala każdą lampę w mieszkaniu i robi wszystko, by do rana już nie zasnąć.
SCENA IV
Dom wujka. Mariancio wybrał 13-letnią Weronikę, bo ona nikomu nie powie. Kamila za bardzo pyskuje i od razu
poleciałaby do ciotki, a Agnieszka ma dopiero dwa lata, jest jeszcze za mała.
Gdy ciotka wychodzi do pracy, Kamila na podwórku bawi się z ko l eżankami, a Agnieszka w swoim pokoju ogląda
bajki, u Weroniki zjawia się Mariancio. Odkłada kule i siada na łóżku obok dziewczynki. Ona go odpycha, brzydzi się
jego pocałunkami, nie chce, by jej dotykał, ale wujek, choć jest inwalidą, potrafi być cholernie silny.
Zanim o Marianciu dowie się policja, minie kilkanaście miesięcy. Zaraz potem trzy siostry trafią do pogotowia
opiekuńczego, a później do domu dziecka.
SCENA III
Przedpokój domu rodzinnego. Kamila właśnie pobiegła do sąsiadki, by zadzwonić na policję. Weronika, s tojąc w
d rzw i a ch , krzyczy, płacze i błaga ojca, by został. Gdy to nie pomaga, doskakuje do niego i z całej siły zaczyna okładać
go pięściami. W odpowiedzi słyszy pijacki bełkot: "Muszę wyjść, nie szukajcie mnie, już nie wrócę".
Weronika ma dopiero 12 lat, ale wie już, czym takie nagłe wyjścia ojca mogą się skończyć. Doskonale pamięta, jak
kiedyś poszedł z ko l e g a m i p ić na tory kolejowe. Po śmierci żony chodził ta m za w s ze , g d y m yślał o śmierci. Tamtym
razem rzucił się pod nadjeżdżający pociąg. Los chciał, że nie obudził się p rzy żonie, tylko w szpitalu. Lekarze
powiedzieli mu, że jest szczęściarzem - stracił jedynie palec u ręki i miał roztrzaskane kolano. Wtedy na miesiąc trafił
do psychiatryka.
Te ra z, g d y d zi e w czyn ka s to i w d rzw i a ch i s ta ra s ię opóźnić wyjście taty, jeszcze nie wie, że on najbliższą noc spędzi w
izbie wytrzeźwień, a kilka następnych miesięcy na ciągłym m yśleniu o śmierci. W końcu jego serce nie wytrzyma. Tak
przynajmniej powie babcia. Weronika nigdy do końca w to nie uwierzy - będzie myślała, że ojciec uciekł od niej i
gdzieś w Polsce zaczął nowe, spokojne życ i e .
SCENA II
Szpital. Weronika jest przerażona widokiem mamy. Do tej pory była wysoką energiczną kobietą o pięknym uśmiechu,
teraz wygląda, jakby z niej życie uciekło. Leży na łóżku, a z jej ust wydobywa się rurka, która biegnie do respiratora.
Lekarze podali jej silne środki przeciwbólowe, dlatego sprawia wrażenie nieobecnej.
Dziewczynka ma tylko 11 lat i nie wie, jak się zachować, ma ochotę płakać. W końcu nieśmiało podchodzi do łóżka i
pyta mamę, czy m oże jej opowiedzieć jedną z przygód Pinokia, którą wymyśliła na lekcję języka polskiego. Mama
kieruje na nią mętne spojrzenie, ale nic nie mówi. "Chyba się zgodziła" - ośmiela ojciec. Weronika opowiada bajkę,
nie zważając na to, że jest w niej coś o umieraniu.
Następnego dnia, gdy usłys zy o śmierci mamy, popadnie w rozpacz. Pomyśli, że ona umarła, bo usłys zała tę
nieszczęsną historyjkę o Pinokiu. W tamtej chwili na długo zapomni, że zaraz po urodzeniu siostry u mamy
zdiagnozowano raka wątroby.
SCENA I
Dom rodzinny. Dwie siostry, Weronika i Kamila, przybiegają do kuchni i siadają przy stole obok matki i ojca. Rodzice
wezwali je, bo chcą coś ważnego powiedzieć. Mają roześmiane twarze, ale zachowują się dość dziwnie. Spoglądają
na siebie, jakby nie wiedzieli, kto ma zacząć. W końcu ojciec, trzymając dłoń na brzuchu żony, mówi z dumą: -
Będziecie miały s i o s trzyczkę. Nasza rodzina się powiększy.
- Od dłuższego czasu uciekam przed sobą - mówi Weronika. - Boję się przeszłości i ludzi z nią zw iązanych. Przez ten
rok, odkąd stałam się pełnoletnia i wyszłam z domu dziecka, uciekałam. Nigdzie nie zagrzałam dłużej miejsca.
Najpierw Bytom, później Warszawa, w końcu Beverwijk w Holandii. Byle dalej. Teraz chcę się zatrzym ać. Poznałam tu
chłopaka i zamieszkaliśmy razem. Jeszcze nie pokonałam wstrętu do męskiego ciała, ale próbuję. Wres zcie m am
dom. Znalazłam pracę - pucuję auta, uczę się holenderskiego, chcę studiować psychologię.
- A cięcie się? - pytam.
- To też ucieczka. Najpierw robiłam to nożykiem do tapet, później sięgałam po żyletki, czasem noże. Gdy ostrze powoli
zanurzało się w skórę, zaczynałam czuć ból, a zarazem pochłaniające go poczucie wolności i spokoju. To wielka ulga,
która pogłębiała się z każdym ruchem ostrza. Ale z tym jest jak z alkoholem - zagłuszony ból wraca, niekiedy nawet ze
zd w o j o ną siłą. Teraz już staram się tego nie robić. Ale czy tak do końca możn a z tym ze rw ać?
***Imiona bohaterów na ich prośbę zo s tały zmienione
Tekst pochodzi z serwisu Wyborcza.pl -
© Agora SA
wyborcza.pl/2029020,75480,9673986…
4/4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]