§ B-Fulop Miller R.-Święty Demon Rasputin i kobiety, Kuciapka123
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rene Fulop Miller
ŚWIĘTY DEMON
RASPUTIN
I KOBIETY
Przekład
BERNARD
WYDAWNICTWO ŁÓDZKIE
Tytuł oryginału: Der heilige Teufel Rasputin und die Frauen
Wydanie skrócone. Jego podstawę stanowi tekst przekładu
opublikowanego w roku 1932 przez Polski Instytut Wydawniczy w
Katowicach. Dla zachowania specyfiki stylu tłumacza wszelkie zmiany
językowe ograniczono do niezbędnego minimum.
ISBN 83-218-0403-9 © Copyright for the Polish edition by
Wydawnictwo Łódzkie.
Łódź 1985
Wstęp
Pytanie: kim był właściwie Rasputin, od dawna pasjonowało i wciąż
pasjonuje nie tylko historyków. Gdzie jednak leży tajemnica jego
zadziwiającej kariery, po tylu latach dociekań nie można z całą pewnością
orzec. Zagadka pozostaje nie rozwikłana. Do dziś nie bardzo wiadomo, za
jaką to sprawą nieokrzesany mużyk, półanalfabeta, rosły chłop o potężnej
sile i „obłąkanych" oczach mógł wpływać na życie polityczne rosyjskiego
imperium. Siedzenie losów Rasputina jest zajęciem pasjonującym. Jego
życie stanowi bowiem wspaniały pretekst do snucia opowieści o upadku
dworskiej kamaryli, o rozkładzie absolutyzmu rosyjskiego i systemu
biurokratycznego spowijającego grubymi splotami tron Mikołaja II.
Właściwie nie można pisać o ostatnich latach dynastii Romanowów nie
przywołując sylwetki osławionego mnicha. Wydaje się. iż zainteresowanie
osobą Rasputina bywało tym większe, im więcej kłopotów z naukowym
opracowaniem jego życiorysu i interpretacją roli, jaką odegrał w historii,
mieli podejmujący na ten temat historycy, a także im częściej
poczynionym przez nich (najczęściej nie do końca przekonującym)
ustaleniom dodawano sensacyjnego posmaku i pikanterii.
Prawdziwą burzę wokół „świątobliwego" Grigorija wywołały rewelacyjne,
wręcz niewiarygodne wspomnienia głównego antagonisty Rasputina i
uczestnika zamachu na jego życie — księcia Feliksa Jusupowa.
Sensacyjne wyznania Jusupowa, który na emigracji przeżył spokojnie
rewolucyjną zawieruchę, nadawały zamordowaniu Rasputina w pamiętną
noc grudniową 1916 r. znamiona czynu heroicznego, wręcz nadludzkiego,
który w mniemaniu spraw-
5
cy miał natychmiast odwrócić losy mocarstwa chylącego się ku upadkowi
początkując erę świetności. Jusupow był o tym przekonany do końca
swoich dni (zmarł w Paryżu w 1967 r.). Wcześniej, jeszcze kilkakrotnie
dawał o sobie znać opowiadając mrożące krew w żyłach historie z
ostatnich chwil życia „antychrysta" w ludzkiej postaci. Procesował się
nawet w obronie honoru i prawdy historycznej. Jednym z ostatnich takich
spektakularnych wydarzeń był proces wytoczony przez dumnego księcia
amerykańskiej stacji telewizyjnej „Columbia Broadcasting System" za
wyemitowanie filmu o Rasputinie bez uprzedniego uzgodnienia z
Jusupowem scenariusza, co jakoby wpłynęło na powstanie deformacji
historycznej. Głośna ta sprawa długo zaprzątała uwagę dziennikarzy,
którzy rozpisywali się o hardym starcu, uzurpującym sobie rolę przywódcy
rosyjskiej „białej emigracji" i stróża prawdy o Rasputinie.
Choć od śmierci tajemniczego przybysza z dalekiej syberyjskiej wsi
Pokrowskoje minęło prawie siedemdziesiąt lat, niewiele mamy przesłanek,
aby pokusić się o w pełni wyczerpującą charakterystykę jego osoby, co
więcej, wydaje się, że jest to wręcz niemożliwe do nadrobienia, jeśli
uświadomimy sobie, iż obok bogatego materiału wspomnieniowego i
przyczynkarskiego nie dysponujemy do-stateczą liczbą dokumentów.
Istniejące relacje naocznych świadków wydarzeń są tak rozbieżne, że nie
sposób wyrobić sobie na ich podstawie w pełni obiektywnego poglądu.
Obok wymienionych rewelacyjnych wspomnień Feliksa Jusu-powa w
tworzeniu mitu Rasputina jako diabolicznego szarlatana niemałą rolę
odegrały wspomnienia posła do Dumy Włodzimierza Puryszkiewicza,
wydane po raz pierwszy w Rydze, w 1924 r. Do zrelatywizowania wielu
dotychczasowych ocen zmuszały natomiast barwne wspomnienia córki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]