ćw.1konspekt, Stomatologia UMED, Mikrobiologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Konspekt Ćwiczenie 2Występowanie bakterii w środowisku i organizmie człowieka. Wpływ czynnikówfizycznych i chemicznych na bakterieCzynniki biologiczne - grupy zagrożeniaGrupa 1 zagrożeniaCzynniki, przez które wywołanie chorób u ludzi jest małoprawdopodobne.••Grupa2 zagrożeniaCzynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą byćniebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest małoprawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lubleczenia. Klebsiella pneumoniae Borelia burgdorferii Chlamydia pneumoniae••Grupa3 zagrożeniaCzynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, sąniebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest bardzoprawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lubleczenia.Yersinia pestis (dżuma) Borellia sp. Mycobacterium tuberculosis (gruźlica) Bacillusanthracis••Grupa3** zagrożeniaDo grupy 3 ** należą czynniki biologiczne które stanowią ograniczoneryzyko zakażenia dla pracowników, ponieważ nie są zazwyczaj przenoszone drogą powietrzną.Salmonella typhi Shigiella dysenteriaeHIV,HBV,HCV wirus wścieklizny czynniki encefalopatiigąbczastych (BSE, CJD)••Grupa4 zagrożeniaCzynniki, które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dlapracowników, a rozprzestrzenienie czynników w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne.Zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia. wirusEbola Variola maior (ospa prawdziwa)Powietrze jako dróg przenoszenia zakażeń•Drogą powietrzną drobnoustroje przenoszone są na tzw.jądrach skraplaniaorazcząsteczkach kurzu.Ocena mikrobiologicznej czystości powietrza•Metoda swobodnej sedymentacji•Zderzeniowa•Metoda filtracyjna•wzoruOmeliańskiegop × t × 1/5•X = a × 100 × 100 /•X– liczba drobnoustrojów w 1m3 powietrza1– liczba kolonii na płytce (średnia arytmetyczna z 5 płytek)2•p– powierzchnia płytki (cπr )•t– czas ekspozycji płytki (zalecany: 30 min.)•1/5– stała•aMetoda zderzeniowaX = a × 100 / v × t– liczba drobnoustrojów w 1m3 powietrzaa – średnia liczba kolonii na płytce•X•v – objętość pobranego powietrza przez aparat w ciągu 1 min. (w litrach)•t– czas pobierania próbek (w minutach)Metoda filtracyjna•przepuszczeniu próbki powietrza przez filtr, na którym zatrzymują się zanieczyszczeniamikrobiologiczne•Poprzeniesieniu na powierzchnię pożywnego agaru, poddaje się je inkubacji i zliczaniu liczbykolonii•Rutynowoznajduje ona zastosowanie w wykrywaniu endotoksyn w powietrzu–przefi ltrowania powietrza przez filtr membranowy (z włókna szklanego lub PCV),–rozcieńczania odfi ltrowanych komórek z preparatem z krwi skrzypłocza (morski stawonóg) zdodatkiem substancji chromogennejKlasy czystości mikrobiologicznej powietrza w szpitalach –„Wytyczne projektowania szpitali ogólnych”Podział pomieszczeń na klasy wg wytycznych Ministerstwa ZdrowiaI•I klasa czystości Obejmuje pomieszczenia o możliwie najwyższej aseptyce.•• sale operacyjne wysokoaseptyczne, w których przeprowadza się transplantacje, operacjiserca, mózgu, leczy ciężkie poparzenia,•• boksy jałowe,•• pracownie płynów infuzyjnych,•• sale łóżkowe specjalne dla chorych z oparzeniami.•IIklasa czystości Obejmuje pomieszczenia o niskim poziomie bakterii.•• sale operacyjne aseptyczne,•• sale operacyjne septyczne,•• sale gipsu w zespole operacyjnym,•• sale pooperacyjne,•• pokoje wcześniaków,•• sale przygotowania pacjentów i lekarzy.klasa czystości Obejmuje pomieszczenia o normalnym poziomie bakterii.•• sale porodowe,•• sale zabiegowo-operacyjne,•III2••sterylizatornie – część czysta.•• sterylizatornie – część brudna,•• sale endoskopii, sale RTG, pracownie diagnostyczneEmisja mikroorganizmów przez osobę należącą do zespołu chirurgicznegoOcena czystości bakteriologicznej powierzchni•Powierzchniesuche–ilościowo i jakościowometodą odcisków przy użyciu płytek z meniskiem wypukłym•PowierzchniewilgotneW celu oceny zanieczyszczenia powierzchni wilgotnej (zlewy, wanny, brodziki) należy pobraćwymaz suchą wymazówką. Jest to badanie jakościowe.•Powierzchnie trudnodostępneCzystość powierzchni trudnodostępnych (smoczki, dreny, butelki, wzierniki) należy kontrolowaćmetodą wypłukiwań stosując w tym celu jałową sól fizjologiczną, płyn Ringera lub bulioncukrowy. W pierwszych dwóch przypadkach materiał należy natychmiast posiać na podłożanamnażające.•Obecnośćdrobnoustrojów patogennych oraz duża liczba drobnoustrojów obecnych nabadanych powierzchniach dyskwalifikuje ich czystość mikrobiologiczną i jest sygnałem dosprawdzenia poprawności dezynfekcji, np. sposobu przygotowywania roztworów roboczych,czasu i częstości wykonywania zabiegów dezynfekujących.•Skora rąk jest skolonizowana florą stałą i florą przejściową.•Flora stałato drobnoustroje namnażające się w skórze:–G(+) bakterie (Staphylococcus spp., Corynebacterium spp.),–bakterie beztlenowe (w gruczołach łojowych – Propionibacterium–G(-) pałeczki (w miejscach wilgotnych – Acinetobacter spp.).acnes),•Flora przejściowato drobnoustroje kolonizujące powierzchnię skóry bez namnażania się. Ichrodzaj i liczba jest zależna od zanieczyszczenia środowiska z którym kontaktują się ręce, odewentualnych uszkodzeń skóry, zwiększonej potliwości rąkKategorie mycia rąk•zwykłemycie rąk–przed wszystkimi rutynowymi zabiegami na oddziale, pielęgnacją chorego, przygotowywaniemposiłków, karmieniem–eliminuje florę przejściową–przy użyciu mydła i bieżącej wody przez co najmniej 10–15 smycie rąk–w obszarach wysokiego ryzyka, przed wykonaniem procedur medycznych, po kontakcie zwydzielinami lub wydalinami–eliminuje florę przejściową i częściowo florę stałą–mycie zwykłe oraz dezynfekcja rąk przez 20-30 s przy użyciu 3-5 ml płynu dezynfekującego(zwykle mieszaniny alkoholi); w przypadku braku widocznego zabrudzenia rąk można stosowaćtylko dezynfekcję•higieniczne3•chirurgicznemycie rąk–przed wszystkimi zabiegami chirurgicznymi i inwazyjnymi–eliminuje florę przejściową i w znacznym stopniu redukuje florę stałą–wydłużony czas mycia do 3-5 min. z powiększeniem obszarów mytej skóry o nadgarstki iprzedramiona oraz czyszczenie paznokci (jednorazową szczotką), osuszenie rąk sterylnymręcznikiem, dwukrotna dezynfekcja zwykle 2 x 5 ml preparatu każdorazowo do całkowitegowysuszenia skóry.Ręce najważniejszy wektor zakażeń szpitalnychDROGI ZAKAŻENIA•–– sposób i mechanizm przenoszenia zakażenia•Pionowa–zakażenie wertykalne,od matki na dziecko, mogące nastąpić poprzez:•drogę łożyskową (wrodzone postacie chorób: różyczka, toksoplazmoza)•w czasie porodu (droga pochwowa, na przykład zakażenie opryszczkowe•karmienie piersią•Pozioma - zakażenie horyzontalne.•Przeniesienie z jednej osoby na drugą, które nie są w relacji matka - dziecko nosi nazwę•Przez wektory owady, kleszczeDROGI ZAKAŻENIA•–– sposób i mechanizm przenoszenia zakażenia•a)bezpośrednie- bezpośrednia styczność z chorym lub nosicielem przy pocałunkach,kontakcie seksualnym (analnym), podczas pielęgnacji lub leczenia chorych - bezpośredniastyczność z chorym zwierzęciem - droga łożyskowa ( wrodzone postacie chorób: różyczka,toksoplazmoza) - droga pochwowa: zakażenie opryszczkowe - zakażenia własnymi pasożytaminp. owsika••b)pośrednie- zakażona krew, - kontakt skóry z materiałem zanieczyszczonym - przeniesienierękoma - droga pokarmowa (nośnikiem pokarm, woda) - kropelkowa (pył, powietrze) - wektory –żywi przedstawiciele : stawonogi (wszy, pchły), gryzonie. - zakażenie poprzez glebę w którejznajdują się zarazki•Rezerwuar zarazków – środowisko ludzkie i zwierzęce wraz z warunkami naturalnymi naograniczonym terenie, w którym krąży drobnoustrój wywołujący określoną chorobę.•Wrota zakażenia – wrotami zakażenia mogą być wszystkie otwory naturalne ciałaludzkiego oraz uszkodzona skóra. Są to miejsca, przez które z otaczającego środowiskaod organizmu dostają się zarazki.•Okres wylęgania – czas od wniknięcia zarazka do organizmu do wystąpienia pierwszychobjawów chorobowych. W tym okresie zarazek przystosowuje się do warunkówpanujących w organizmie, rozmnaża się i zaczyna działać patogennie.4Nościel•Osoba , która nie wykazuje widocznych objawów chorobowych ale równocześnie wydala zkałem, moczem, plwocinami drobnoustroje chorobotwórcze.•Jest on potencjalnym źródłem zakażenia dla otoczenia•Zdrowy– którzy nie chorowali i nie spostrzegli u siebie zaburzeń czynności organizmu a mimoto wyosabnia się od nich zarazki. W surowicy krwi nosicieli stwierdza się podwyższony poziomprzeciwciał specyficznych dla drobnoustroju•Ozdrowieńców– którzy chorowali i w okresie rekonwalescencji wydzielają chorobotwórczydrobnoustrój.•-stały•-okresowyDrobnoustroje występujące w środowisku człowieka różnią się wrażliwością na działanieczynników fizycznych i chemicznych. W zależności od stopnia oporności termicznejwyróżniono trzy grupy drobnoustrojów•1ooporności:nie zarodnikujące, drożdże i większość wirusów; giną w temp. 100oC w czasie 2-5 min, w temp. 121oC (autoklaw) po 1 min, w temp. 160oC w czasie 1-2 min.•2ooporności:zarodnikujące: laseczki wąglika, zgorzeli gazowej; giną w temp. 100oC w czasie5-10 min, w temp 121oC w czasie 3 min, w temp. 160oC po 4-6 min.•3ooporności:charakteryzuje np. laseczki tężca, jadu kiełbasianego (z wyjątkiem typu E); ginąw temp. 100oC w czasie 1-5 godzin, w temp. 121oC w czasie 5-12 min, w temp. 160oC w czasie6-30 min.•Przedmioty wysokiego ryzyka przeniesieniazakażenia kontaktują sięz jałowymi tkankami.Są to narzędzia chirurgiczne, wszczepy, igły, cewniki naczyniowe i moczowe. Przedmiotynależące do tej kategorii bezwzględnie muszą być jałowe (jednorazowe lub sterylizowane).•Przedmioty średniego ryzyka przeniesieniazakażenia kontaktują się zbłonami śluzowymilub uszkodzoną skórą.Są to endoskopy, zestawy do intubacji. W zależności od możliwościtechnicznych przed użyciem należy poddać je sterylizacji lub dezynfekcji wysokiego stopnia.•Przedmioty niskiego ryzyka przeniesieniazakażenia kontaktują się jedynie znieuszkodzoną skórą(baseny, mankiety do mierzenia ciśnienia, bielizna pościelowa,wyposażenie sal). Wymagają mycia i okresowej dezynfekcji ze względu na ryzyko wtórnejtransmisji przez ręce personelu i sprzęt medyczny :Dekontaminacja - metody•Sanityzacja:usuwanie widocznych zabrudzeń i zanieczyszczeń a wraz z nimi także większościdrobnoustrojów (mycie, odkurzanie, malowanie).•Dezynfekcja:proces, w wyniku którego ulegają zniszczeniu formy wegetatywnedrobnoustrojów (pozostają spory bakteryjne i tzw. „powolne wirusy”).•Dezynfekcja wysokiego stopniaoprócz form wegetatywnych niszczy także prątki gruźlicy,enterowirusy i niektóre formy przetrwalnikowe.•Antyseptyka:dezynfekcja skóry, błon śluzowych, uszkodzonych tkanek z zastosowaniempreparatów nie działających szkodliwie na tkanki ludzkie.•Sterylizacja:proces prowadzący do zniszczenia wszystkich żywych form drobnoustrojów.5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]