(Ochrona śropdowiska), edukacja pozarnicza, OTWP materialy, Materiały na OPTWP -Ie,IId, przepisy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
1
Dz. U.
2001 Nr 62 poz. 627
Tytuł IV
Poważne awarie
Dział I
PRZEPISY OGÓLNE
Art. 243.
Ochrona środowiska przed poważną awarią, zwaną dalej „awarią”, oznacza zapobieganie
zdarzeniom mogącym powodować awarię oraz ograniczanie jej skutków dla ludzi i środowiska.
Art. 243a.
Ilekroć w przepisach niniejszego tytułu jest mowa o składowanej substancji niebezpiecznej, rozumie
się przez to substancję niebezpieczną pozostającą pod nadzorem zakładu lub przechowywaną na jego
terenie.
Art. 244.
Prowadzący zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii, dokonujący przewozu substancji
niebezpiecznych oraz organy administracji są obowiązani do ochrony środowiska przed awariami.
Art. 245.
1. Każdy, kto zauważy wystąpienie awarii, jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym osoby
znajdujące się w strefie zagrożenia oraz jednostkę organizacyjną Państwowej Straży Pożarnej
albo Policji albo wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
2. Organy administracji w trybie i na zasadach określonych w dekrecie z dnia 23kwietnia 1953 r. o
świadczeniach w celu zwalczania klęsk żywiołowych (Dz. U.Nr 23, poz. 93, z późn. zm.
15)
) mogą
wprowadzić obowiązek świadczeń osobistych i rzeczowych w celu prowadzenia akcji na rzecz
ochrony życia i zdrowia ludzi oraz środowiska przed skutkami awarii.
Art. 246.
1. W razie wystąpienia awarii wojewoda, poprzez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży
Pożarnej i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, podejmie działania i zastosuje środki
niezbędne do usunięcia awarii i jej skutków, określając w szczególności związane z tym
obowiązki organów administracji i podmiotów korzystających ze środowiska.
2. O podjętych działaniach wojewoda informuje marszałka województwa.
Art. 247.
1. W razie wystąpienia awarii wojewódzki inspektor ochrony środowiska może w drodze decyzji:
1) zarządzić przeprowadzenie właściwych badań dotyczących przyczyn, przebiegu i skutków awarii;
2) wydać zakazy lub ograniczenia w korzystaniu ze środowiska.
2. Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
3. Jeżeli charakter awarii uzasadnia konieczność podjęcia szybkich działań, a w szczególności gdy ich
zaniechanie mogłoby spowodować zwiększenie zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub bezpośrednie
zagrożenie pogorszenia stanu środowiska w znacznych rozmiarach, decyzja może być ogłoszona
ustnie, a informacja o tym zaprotokołowana.
4. Na wniosek zobowiązanego decyzję ogłoszoną ustnie doręcza się na piśmie niezwłocznie, gdy jest to
możliwe; wniosek należy złożyć w terminie 7 dni od ogłoszenia decyzji.
5. W zakresie egzekwowania obowiązków wynikających z decyzji, o której mowa w ust. 1,
wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska przysługuje uprawnienie egzekwowania ustnych
poleceń w granicach określonych ustawą z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.
16)
).
Dział II
Instrumenty prawne służące przeciwdziałaniu poważnej awarii przemysłowej
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 248.
1. Zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, zwanej dalej „awarią
przemysłową”, w zależności od rodzaju, kategorii i ilości substancji niebezpiecznej znajdującej
się w zakładzie uznaje się za zakład o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii, zwany dalej
„zakładem o zwiększonym ryzyku”, albo za zakład o dużym ryzyku wystąpienia awarii, zwany
dalej „zakładem o dużym ryzyku”.
2. Do zakładu, w którym przewiduje się możliwość wystąpienia substancji niebezpiecznej, lub do
zakładu, w którym powstanie tej substancji jest możliwe w trakcie procesu przemysłowego,
przepis ust. 1 stosuje się w zależności od przewidywanej ilości substancji niebezpiecznej mogącej
znaleźć się w zakładzie.
2a. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do:
1) komórek i jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej albo przez niego
nadzorowanych;
2) transportu materiałów niebezpiecznych i ich czasowego magazynowania poza zakładami;
3) poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin ze złóż, z wyjątkiem ich składowania i
magazynowania oraz chemicznych i cieplnych procesów przetwarzania tych kopalin;
4) składowania i magazynowania odpadów, z wyjątkiem odpadów niebezpiecznych stanowiących
substancje niebezpieczne określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 3.
3. Minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
zdrowia, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz ministrem właściwym do spraw
środowiska, określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje i ilości substancji niebezpiecznych,
których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku
lub zakładu o dużym ryzyku.
4. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 3, zostaną ustalone:
1) nazwy i ilości substancji niebezpiecznych, decydujące o zaliczeniu do zakładu o zwiększonym
ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku;
2) oznaczenie numeryczne substancji, o których mowa w pkt 1, pozwalające na jednoznaczną ich
identyfikację;
3) kryteria kwalifikowania substancji niewymienionych na podstawie pkt 1, do kategorii:
a) bardzo toksycznych,
b) toksycznych,
c) utleniających,
d) wybuchowych,
e) łatwopalnych,
f) wysoce łatwopalnych,
g) skrajnie łatwopalnych,
h) niebezpiecznych w szczególności dla ludzi lub środowiska oraz ich ilości decydujące o zaliczeniu
do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku.
Rozdział 2
Obowiązki prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia awarii
przemysłowej
Art. 249.
Każdy, kto zamierza prowadzić lub prowadzi zakład o zwiększonym ryzyku lub o dużym ryzyku,
jest obowiązany do zapewnienia, aby zakład ten był zaprojektowany, wykonany, prowadzony i
likwidowany w sposób zapobiegający awariom przemysłowym i ograniczający ich skutki dla ludzi
oraz środowiska.
Art. 250.
1. Prowadzący zakład o zwiększonym ryzyku lub o dużym ryzyku jest obowiązany do zgłoszenia
zakładu właściwemu organowi Państwowej Straży Pożarnej.
2. Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać następujące dane:
1) oznaczenie prowadzącego zakład oraz kierującego zakładem, ich adresy zamieszkania lub
siedziby; przez kierującego zakładem rozumie się osobę zarządzającą zakładem w imieniu
prowadzącego zakład;
2) adres zakładu;
2a) adres strony internetowej zakładu;
3) informację o tytule prawnym;
4) charakter prowadzonej lub planowanej działalności zakładu lub instalacji;
5) rodzaj instalacji i istniejące systemy zabezpieczeń;
6) rodzaj, kategorię i ilość oraz charakterystykę fizykochemiczną, pożarową i toksyczną substancji
niebezpiecznej, w tym składowanej substancji niebezpiecznej;
7) charakterystykę terenu w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu, ze szczególnym uwzględnieniem
czynników mogących przyczynić się do zwiększenia zagrożenia awarią przemysłową lub
pogłębienia jej skutków.
3. Do zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć dokument potwierdzający, że
zgłaszający jest upoważniony do występowania w obrocie prawnym, jeżeli prowadzący zakład
nie jest osobą fizyczną,
4. Prowadzący zakład jest obowiązany do dokonania zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, co
najmniej na 30 dni przed dniem uruchomienia nowego zakładu lub jego części albo w terminie 3
miesięcy od dnia zaliczenia istniejącego zakładu do zakładu o zwiększonym ryzyku lub do
zakładu o dużym ryzyku.
5. Każda istotna zmiana ilości lub rodzaju substancji niebezpiecznej albo jej charakterystyki
fizykochemicznej, pożarowej i toksycznej, zmiana technologii lub profilu produkcji oraz zmiana,
która mogłaby mieć poważne skutki związane z ryzykiem awarii, w stosunku do danych
zawartych w zgłoszeniu, o którym mowa w ust. 1, powinna zostać zgłoszona właściwemu
organowi Państwowej Straży Pożarnej w terminie 14 dni przed dniem jej wprowadzenia.
6. (uchylony).
7. Istotną zmianę rodzaju substancji lub jej charakterystyki fizykochemicznej, pożarowej i
toksycznej stanowi zmiana, która wiąże się z zaliczeniem do innej kategorii substancji
niebezpiecznych w stosunku do danych przedstawionych w zgłoszeniu.
8. Termin przewidywanego zakończenia eksploatacji instalacji lub zamknięcia zakładu prowadzący
zakład jest obowiązany zgłosić właściwemu organowi Państwowej Straży Pożarnej co najmniej
14 dni przed zamknięciem.
9. Zgłoszenia, o których mowa w ust. 1, 5 i 8, prowadzący zakład przekazuje równocześnie do
wiadomości wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.
Art. 251.
1. Prowadzący zakład o zwiększonym ryzyku lub o dużym ryzyku sporządza program zapobiegania
poważnym awariom przemysłowym, zwany dalej „programem zapobiegania awariom”, w którym
przedstawia system bezpieczeństwa gwarantujący ochronę ludzi i środowiska, stanowiący
element ogólnego systemu zarządzania zakładem.
2. Program zapobiegania awariom powinien zawierać w szczególności:
1) określenie prawdopodobieństwa zagrożenia awarią przemysłową;
2) zasady zapobiegania oraz zwalczania skutków awarii przemysłowej przewidywane do
wprowadzenia;
3) określenie sposobów ograniczenia skutków awarii przemysłowej dla ludzi i środowiska w
przypadku jej zaistnienia;
4) określenie częstotliwości przeprowadzania analiz programu zapobiegania awariom w celu oceny
jego aktualności i skuteczności.
3. Prowadzący zakład o zwiększonym ryzyku lub o dużym ryzyku przedkłada program zapobiegania
awariom właściwemu organowi Państwowej Straży Pożarnej oraz wojewódzkiemu inspektorowi
ochrony środowiska co najmniej na 30 dni przed dniem uruchomienia nowego zakładu lub jego
części albo w terminie 3 miesięcy od dnia zaliczenia istniejącego zakładu do zakładu o
zwiększonym ryzyku lub do zakładu o dużym ryzyku.
4. Uruchomienie zakładu o zwiększonym ryzyku lub o dużym ryzyku może nastąpić po upływie 14
dni od dnia otrzymania przez właściwy organ Państwowej Straży Pożarnej programu
zapobiegania awariom, jeśli w tym terminie organ ten nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji.
Art. 252.
1. Prowadzący zakład o dużym ryzyku jest obowiązany do opracowania i wdrożenia systemu
bezpieczeństwa gwarantującego ochronę ludzi i środowiska, stanowiącego element ogólnego
systemu zarządzania zakładem.
2. W systemie bezpieczeństwa należy uwzględnić:
1) określenie, na wszystkich poziomach organizacji, obowiązków pracowników odpowiedzialnych
za działania na wypadek awarii przemysłowej;
2) określenie programu szkoleniowego oraz zapewnienie szkoleń dla pracowników, o których mowa
w pkt 1, oraz dla innych osób pracujących w zakładzie;
3) funkcjonowanie mechanizmów umożliwiających systematyczną analizę zagrożeń awarią
przemysłową oraz prawdopodobieństwa jej wystąpienia;
4)
instrukcje bezpiecznego funkcjonowania instalacji, w której znajduje się substancja
niebezpieczna, przewidziane dla normalnej eksploatacji instalacji, a także konserwacji i
czasowych przerw w ruchu;
5)
instrukcje
sposobu
postępowania
w
razie
konieczności
dokonania
zmian
w
procesie
przemysłowym;
6) systematyczną analizę przewidywanych sytuacji awaryjnych, służącą właściwemu opracowaniu
planów operacyjno-ratowniczych;
7) prowadzenie monitoringu funkcjonowania instalacji, w której znajduje się substancja
niebezpieczna, umożliwiającego podejmowanie działań korekcyjnych w przypadku wystąpienia
zjawisk stanowiących odstępstwo od normalnej eksploatacji instalacji;
8) systematyczną ocenę programu zapobiegania awariom oraz systemu bezpieczeństwa, prowadzoną
z punktu widzenia ich aktualności i skuteczności;
9) analizę planów operacyjno-ratowniczych.
Art. 253.
1. Prowadzący zakład o dużym ryzyku jest obowiązany do opracowania raportu o bezpieczeństwie.
2. Raport o bezpieczeństwie powinien wykazać, że:
1) prowadzący zakład o dużym ryzyku jest przygotowany do stosowania programu zapobiegania
awariom i do zwalczania awarii przemysłowych;
2) zakład spełnia warunki do wdrożenia systemu bezpieczeństwa, o którym mowa w art. 252;
3) zostały przeanalizowane możliwości wystąpienia awarii przemysłowej i podjęto środki konieczne
do zapobieżenia im;
4) zostały zachowane zasady bezpieczeństwa oraz prawidłowego projektowania, wykonania i
utrzymywania instalacji, w tym magazynów, urządzeń, z wyłączeniem środków transportu, i
infrastruktury, związanej z działaniem mogącym powodować ryzyko wystąpienia awarii;
5) zostały opracowane wewnętrzne plany operacyjno-ratownicze oraz dostarczono informacje do
opracowania zewnętrznych planów operacyjno-ratowniczych.
3. Minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
środowiska, ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej,
określi,
w
drodze
rozporządzenia,
wymagania,
jakim
powinien
odpowiadać
raport
o
bezpieczeństwie zakładu o dużym ryzyku.
4. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 3, zostaną ustalone:
1) forma sporządzenia raportu;
2) zakres zagadnień, które powinny zostać w raporcie określone i ocenione;
3) zakres terytorialny raportu;
4) rodzaje dokumentów, z których informacje powinny zostać uwzględnione w raporcie.
Art. 254.
1. Prowadzący zakład o dużym ryzyku jest obowiązany do przedłożenia raportu o bezpieczeństwie
właściwemu organowi Państwowej Straży Pożarnej i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony
środowiska co najmniej na 30 dni przed dniem uruchomienia nowego zakładu lub jego części albo
w terminie roku od dnia zaliczenia istniejącego zakładu do zakładu o dużym ryzyku.
2. Raport o bezpieczeństwie oraz jego zmiany zatwierdzane są w drodze decyzji przez komendanta
wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, po uzyskaniu opinii wojewódzkiego inspektora
ochrony środowiska.
Art. 255.
Rozpoczęcie ruchu zakładu o dużym ryzyku może nastąpić po zatwierdzeniu raportu o
bezpieczeństwie.
Art. 256.
1. Raport o bezpieczeństwie podlega, co najmniej raz na 5 lat, analizie i uzasadnionym zmianom,
dokonywanym przez prowadzącego zakład o dużym ryzyku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Raport o bezpieczeństwie powinien być zmieniony przez prowadzącego zakład o dużym ryzyku,
jeżeli potrzebę zmiany uzasadniają względy bezpieczeństwa wynikające ze zmiany stanu
faktycznego, postępu naukowo-technicznego lub analizy zaistniałych awarii przemysłowych.
3. Jeżeli prowadzący zakład o dużym ryzyku nie dokonuje zmian, o których mowa w ust. 2,
komendant
wojewódzki
Państwowej
Straży
Pożarnej
wzywa
do
zmiany
raportu
o
bezpieczeństwie, wyznaczając termin dokonania zmian.
Art. 257.
1. Prowadzący zakład o dużym ryzyku, przed dokonaniem zmian w zakładzie, instalacji, procesie
przemysłowym lub zmian rodzaju, właściwości lub ilości składowanych substancji
niebezpiecznych mogących mieć wpływ na wystąpienie zagrożenia awarią przemysłową, jest
obowiązany
do
przeprowadzenia
analizy
programu
zapobiegania
awariom,
systemu
bezpieczeństwa oraz raportu
o bezpieczeństwie.
2. Przed dokonaniem zmian, o których mowa w ust. 1, prowadzący zakład jest obowiązany do
uzyskania zatwierdzenia przez komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej
zmienionego raportu o bezpieczeństwie oraz do przekazania tego raportu równocześnie
wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.
Art. 258.
1. Prowadzący zakład o zwiększonym ryzyku, przed dokonaniem zmian w zakładzie, instalacji,
procesie przemysłowym lub zmian rodzaju, właściwości lub ilości składowanych substancji
niebezpiecznych mogących mieć wpływ na wystąpienie zagrożenia awarią przemysłową, jest
obowiązany do przeprowadzenia analizy programu zapobiegania awariom i wprowadzenia, w
razie potrzeby, zmian w tym programie.
2. Przed dokonaniem zmian, o których mowa w ust. 1, prowadzący zakład jest obowiązany do
przedłożenia komendantowi powiatowemu Państwowej Straży Pożarnej zmian w programie
zapobiegania awariom oraz do przekazania ich równocześnie do wiadomości wojewódzkiemu
inspektorowi ochrony środowiska.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]