польский матура, biologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO
Miejscenanaklejkę
zkodemszkoły
dysleksja
ZestawI
EGZAMINMATURALNY
ZJĘZYKAPOLSKIEGO
POZIOM PODSTAWOWY
WOWY
Czaspracy170minut
Instrukcjadlazdającego
1.
Sprawdź,czyarkuszegzaminacyjnyzawieraodpowiedniąliczbęstron.
Ewentualnybrakzgłośprzewodniczącemuzespołunadzorującego
egzamin.
2.
Rozwiązaniazadańzamieśćwmiejscunatoprzeznaczonym.
3.
Piszczytelnie.UŜywajdługopisu/pióratylkozczarnym
tuszem/atramentem.
4.
NieuŜywajkorektora,abłędnezapisywyraźnieprzekreśl.
5.
Pamiętaj,Ŝezapisywbrudnopisieniepodlegająocenie.
6.
MoŜeszkorzystaćzesłownikapoprawnejpolszczyzny
isłownikaortograficznego.
7.
Wypełnijtęczęśćkartyodpowiedzi,którąkodujezdający.
NiewpisujŜadnychznakówwczęściprzeznaczonejdlaegzaminatora.
8.
NakarcieodpowiedziwpiszswojądatęurodzeniaiPESEL.
Zamaluj
polaodpowiadającecyfromnumeruPESEL.
Błędnezaznaczenieotoczkółkiem izaznaczwłaściwe.
śyczymypowodzenia!
MAJ2007
Wypełniazdający
przedrozpoczęciempracy
PESELZDAJĄCEGO
KODZDAJĄCEGO
ZarozwiązaniewszystkichzadańmoŜnaotrzymaćłącznie
70punktów
CzęśćI–20punktów
CzęśćII–50punktów
19
POZIOM PODST
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO
POZIOM PODSTAWOWY
WOWY
ZestawI
CzęśćI–rozumienieczytanegotekstu
PrzeczytajuwaŜnietekst,anastępniewykonajzadaniaumieszczonepodnim.Odpowiadajtylko
napodstawietekstuitylko
własnymisłowami
–chybaŜewzadaniupoleconoinaczej.Udzielaj
tyluodpowiedzi,oilejesteśproszona/y.
Oobywatelstwie
1.
Chciałabymzacząćodkilkusłównatematnaszejrzeczywistościspołecznejipolitycznej,któraodwieków
niebyłatakkorzystna,gwarantującanadługiokrespokój,względnąstabilizacjęwŜyciu,aktórajednocześ
nie przez swe nasycenie sporami obracającymi się w wąskim kręgu partykularnych
1
interesów, zanikiem
szacunkudoprawa–sprzyjazjednejstronydeprecjacjimyśleniapolitycznego,któretraciwszelkąwartość
zarównoteoretyczną,jakipraktyczną,zdrugiej–wzrastaniuobojętnościwobecsprawpublicznych.
2.
Wtejrzeczywistości[...]zapanowałkryzyswyobraźni.WszystkieideologiedawnojuŜprzebrzmiałyidziś
nowychnaogółsięboimy,agdysiępojawiająwjakiejśszczątkowejformie,odrzucamyjezezrozumiałą
nieufnością,doświadczenienasbowiemnauczyło,Ŝeprzynoszątylkoklęski.
3.
śyjemyzatembezcelu.Niewiemysami,czegochcemy,zamykamysięwkwestiachdotyczącychnajbliŜ
szego podwórka, bez szerszej perspektywy, w Ŝyciu powszednim, które, jak wyraził się Charles Taylor
2
,
detronizujewyŜszerodzajeaktywności,aprzedewszystkimŜycieobywatelskie,przesuwając„środekcięŜ
kościdobradosferyŜyciacodziennego,produkcjidóbrirodziny”.WrezultacietroskaoŜyciecodzienne
zaczęłatrącićpychąisamolubstwem.Agdystajemysięcorazbardziejprywatni,siecispołecznesięrozpa
dająijednostkiczująsięsamotneibezradne,naraŜonenaniebezpieczeństwaipozbawioneochrony.[...]
KaŜdyznasboisięsamotności,ajednocześniechcesięodzewnętrznegoświataodseparować,odejśćod
jegospraw.
4.
Istnieją jednak oznaki, Ŝe ten stan obojętności nie ma akceptacji, Ŝe gdzieś w głębi kiełkuje zgoła inne
myślenie.Zanimpowiemotymsłówparę,zacznęodopisuzjawiska,któresięłatwodajeobserwowaćina
pozórwydajesiębezznaczenia.Patrzęwięcnaludzi,najczęściejmłodych,aleiwwiekudojrzałym,zprzy
klejonymidouchakomórkamiwkaŜdymmiejscu,naulicy,wpociągach,korytarzachuczelni,supermarke
tach itd. WciąŜ telefonują i zastanawiam się, po co. Nie jest to juŜ tylko kwestia mody, zachłyśnięcia się
nowością techniczną pozwalającą na szybki kontakt. Nie. Przychodzi mi na myśl, Ŝe kryje się za tym coś
więcej.Przysłuchujęsięnieraztymrozmowom.Cowięcsłyszę?„Właśniewszedłemdomarketu,czyduŜy
tłok?Nie,niewidzę”.Izaraznastępnytelefondokogośinnego:„Wiesz,postanowiłemkupićcoś,jestem
w markecie.Tak,tak,cześć”.Itd.,itd.
5.
Kiedysłuchamtakichrozmów,wciąŜzmieniającychadresata,zadajęsobiepytanie,czyjakiśsensmiała
ichtreść.Napewnonie,rozmowabyłaczystozdawkowa.WaŜnazatemjestnieona,leczjedyniekomunika
cja.MamwięcwraŜenie,Ŝeinterlokutorzy
3
pragnąbyćwnieustannymkontakcie,jakbysiębalirozstania,
choćniesąbynajmniejsobiebliscy,nienaleŜądojednejrodziny,jakwynikazkrótkiejrozmowy,toraczej
koledzy,koleŜanki,znajomi.Pocowięczamieniająpustesłowa?CzyŜbyczulilękprzedutratąkontaktu?CzyŜ
bymielipotrzebęnieustannegobyciazinnymi,choćbysięnicimniemiałodopowiedzeniapróczparusłów?
6.
Współczesnośćrodzipustkę.Pustkadomagasięzapełnienia.ZapełniaćjąjednakmoŜnarozmaicie.Przez
wspólną pracę, wspólne lektury, rozmowy, tymczasem na powaŜne rozmowy nikt nie ma ani chęci, ani
czasu.Odrozmowysięodzwyczajamy.Wystarcząkomunikaty.TylkoŜetekomunikatytworzątylkoiluzję
bycia razem. Jest to bowiem „razem”, które nie tworzy Ŝadnej głębszej więzi, jest niemal tak zdawkowe
i przelotnejakwypowiadanesłowa.To„razem”nieposiadawspólnegoceluiniezawiązujesięnajakiśdłuŜszy
czas.PozwalanadaltrwaćwobojętnościipodkreślanymprzezTaylorasamolubstwie.LeczczymoŜnatrwać
wlękuprzedsamotnością,ajednocześniewlękuprzedzaangaŜowaniemsięwspołeczneŜycie?[...]
7.
Dusza potrzebuje pokoju, pouczał Seneka, powinna zatem znać siebie, wiedzieć, do czego jest zdolna,
i byćgotowadoposkromieniazłudnychpragnieńinamiętności,gotowatakŜedoznoszeniacierpień,boles
nychokolicznościiprzedewszystkimśmierci.Tenzatemtylko,ktopoznasiebie,moŜeznaleźćwsobiesiły
do walki z przejawami zła. Dla staroŜytnych ów zwrot ku sobie stawał się obowiązkiem, a zarazem jakby
technikąŜycia.CzyniłbowiemkaŜdegoświadomympodmiotemstosunkówzsamymsobąizinnymi,pod
miotemmyśliidziałania,działaniaracjonalnegoiakceptowanegomoralnie.
20
1
partykularyzm–dbaniewyłącznieointeresyswoje,lokalnejspołecznościitp.,połączonezbrakiemtroskiosprawydotyczącecałegospołeczeństwa.
2
CharlesTaylor–kanadyjskifilozofimyślicielwspółczesny,autorm.in.Hegla,Religii,Źródełpodmiotowości;wykładowcauniwersytecki.
3
interlokutor–osobarozmawiającazkimś,rozmówca.
POZIOM PODST
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO
CzęśćI
POZIOM PODSTAWOWY
WOWY
8.
GdybyśmychcieliiśćśladamistaroŜytnych,musielibyśmyprzyjąć,Ŝeczłowiekniemaprawasięzamknąć,
Ŝezamknięciejestdezercją.Mogliśmysięzresztąprzekonać,Ŝespołeczeństwootymwie,Ŝeto„razem”
moŜesięnapełnićtreścią,gdyjeoŜywijakaśwspólnawartość,wartośćniekłamana,którejmoŜnazaufać,
jakieśwspólneuczucie,uniesienie,takie,jakieŜywiłowielupośmierciJanaPawłaII.Ichoćuniesienietrwa
chwilę i pozostaje bez społecznych konsekwencji, jest znakiem, Ŝe społeczność pragnie czegoś więcej,
jakiegośautentycznegocelu.
9.
Naszajednakwspółczesnarzeczywistośćukazujewyraźnie,Ŝecelesąrozproszone,Ŝenieustannienarzucają
sięnamwyborymiędzyróŜnymipostawami,któreniesąiniemusząbyćsobieprzeciwstawne,częstojednak
bywajątakie.Demokracjajakotaka,iwtymtkwijejwielkawartość,podkreślającwolnośćiautonomięjednostki,
umoŜliwiasnucieróŜnychkoncepcjiorganizacjiwspólnotyludzkiej,awkonsekwencjiprowadzidodyferencjacji
4
wpoglądach,awrazznimiwewzorachetycznych,czyliwpojmowaniupolitycznegoetosu.Alewłaśniedlatego
kładzietakwielkinacisknarozmowę,nadialog,debatę,gdyŜtylkonatejdrodzepowstajeporozumienie.
10.
Wydajemisięjednak,Ŝebezwzględunabogactwopolitycznychpreferencjicośzawszeobowiązuje,jakieś
minimum,bezktóregospołecznybytmógłbyulecchaosowi.Tominimumwyznaczajednostaresłowo:oby
watel,greckie
polites
,łacińskie
civis
,odktóregopochodzifrancuskie
citoyen
,słowo,któreodczasówrewo
lucjifrancuskiejdominowałowjęzykupolityki,adziśzostałozupełniezapomniane.JuŜsięniepamiętaotym,
Ŝeobywateltoniepoddany,aleświadomyswegopoczuciaprzynaleŜnościdospołeczeństwazamieszkujące
goterytoriumdanegopaństwa.Człowiekwolnyidzielącywolnośćzinnyminatychmiastzobowiązujesiędo
troskiotychinnych,ocałośćspołecznegobytuijegoracjonalneurządzenie.Obywatelnarównizinnymi
tworzyprawaspołecznościidomagasięichprzestrzegania.Wydajesię,Ŝeniesątozadaniawielkie,okazuje
się,ŜesąniezmiernietrudneimoŜedlategomałoktooobywatelskichobowiązkachmyśli.[...]
11.
Wszelkiego typu partykularyzmy narodowe, religijne są źródłami konfliktów. Obywatel partykularyzmy
zwalcza.SzanujetoŜsamościreligijneinarodowe,aledlaniegonajwaŜniejszejestprawo,anierasa,religia,
narodowość,zwłaszczagdyprzebywawzbiorowościpolitycznejpodtymwzględemnaderzróŜnicowanej.
[...]śycieobywatelskiejestczynneimusibyćczynne,tegodowodziłjuŜArystoteles.Dziśzaśwpaństwach
demokratycznych,wktórychkuratela
5
władzycentralnejstajesięcorazsłabsza,obywatelpowinienmieć
świadomość,Ŝetoonsambudujeswójlos,aletakŜewpływanaloscałejspołeczności.
12.
Obywatelstwomawięcsensnietylkopolityczny,lecztakŜemoralny,uczybowiembyciazinnymi,uczy
byciarazem,niewtłumie,którysięzarazrozejdzie,leczwspołecznościpowiązanejwspólnymdziałaniem
i wzajemnymizobowiązaniami.Obywatelstwozrodzonezideałurównościiwolnościjestźródłemwspółpracy,
stabilności,bezpieczeństwaosóbidóbr,bezpieczeństwanieodzownegodlafunkcjonowaniakaŜdegopaństwa.
13.
TenmoralnysensmaznaczeniedlakaŜdegoznas.Albowiemtowspołecznościrodząsięcele,rodzisię
takŜesensnaszego„jakbyć”.Cowięcej:obywatelskapostawapozwalarozproszyćdwaciągletowarzyszą
cenamiprzeciwstawnesobielęki–lękprzedzaangaŜowaniemilękprzedsamotnością.Wpracyzinnymi
idlainnych,którąsiępodejmujezwłasnejnieprzymuszonejwoli,niktnieczujesięsamotny.
Fragmentwykładu,któryprof.BarbaraSkargawygłosiłapodczasinauguracjirokuakademickiego2005/2006naUniwersyteciewBiałymstoku.
BarbaraSkarga
jestprofesoremfilozofiiwPAN.Urodziłasięw1919rokuwWarszawie,studiowałafilozofięnaUniwersytecieStefanaBatorego
w Wilnie.ByłałączniczkąAK;w1944rokuaresztowanaprzezNKWDiskazanana11latłagru.Dokrajuwróciław1955roku.
Ukończyłastudiafilozoficzne;tytułprofesorazwyczajnegootrzymaław1988roku.Pisałam.in.oComcie,Bergsonieipozytywizmiepolskim.
W1995rokuzostałaodznaczonaOrderemOrłaBiałego.
Zadanie1.
(2pkt)
JakBarbaraSkargaoceniawspółczesnąrzeczywistośćspołecznopolityczną?Przywołajdwiecechytejrze
czywistości,któretakąocenęuzasadniają(akapit1.).
Ocena:
..................................................................................................................................................................
Cechy: ..................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
4
dyferencjacja–wyodrębnianiesięzróŜnicowanychskładnikówzjakiejścałości;róŜnicowaniesię.
5
kuratela–opiekaprawna,nadzórustanowionyprzezsądnadosobąniezdolnądodziałańprawnych(chorąumysłowo,nieletnią).
21
POZIOM PODST
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO
POZIOM PODSTAWOWY
WOWY
ZestawI
Zadanie2.
(1pkt)
Jakiepostawywobecświataprzyjmujewspółczesnyczłowiek?Wymieńtrzyznich,odwołującsiędoakapi
tów2.i3.
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie3.
(1pkt)
JakąsprzecznośćzwiązanązegzystencjąwspółczesnegoczłowiekadostrzegaBarbaraSkarga(akapit3.)?
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie4.
(1pkt)
Jaką funkcję w toku argumentacyjnym wykładu Barbary Skargi pełni przywołanie fragmentów rozmów
telefonicznych?
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie5.
(1pkt)
WktórymakapicieautorkaprzedstawiaprzykładypotwierdzającemyślwyraŜonąwzdaniu:
Istnieją jednak oznaki, Ŝe ten stan obojętności nie ma akceptacji, Ŝe gdzieś w głębi kiełkuje zgoła inne
myślenie.
Akapit:
.............................................................
Zadanie6.
(1pkt)
JakajestróŜnicawzawartości(treści)ifunkcjiprzekazumiędzy„komunikatem”a„rozmową”?Odpowiedz
napodstawie5.i6.akapitu.
Komunikat
Rozmowa
RóŜnica
dotycząca
treści
przekazu
RóŜnica
dotycząca
funkcji
przekazu
Zadanie7.
(1pkt)
Akapity5.i6.autorkakończy,stawiającpytania.Jakąrolęodgrywawtekścietenzabieg?
..............................................................................................................................................................................
22
..............................................................................................................................................................................
POZIOM PODST
EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO
CzęśćI
POZIOM PODSTAWOWY
WOWY
Zadanie8.
(1pkt)
Przedstawtrzywarunkiistnieniawspólnoty(akapity6.– 8.).
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie9.
(2pkt)
Zdaniezakapitu4.:
Patrzęwięcnaludzi,najczęściejmłodych,aleiwwiekudojrzałym,zprzyklejonymido
uchakomórkamiwkaŜdymmiejscu,naulicy,wpociągach,korytarzachuczelni,supermarketachitd.
,wyraŜa
A. aprobatę.
B. niechęć.
C. sympatię.
D. dystans.
Uzasadnijodpowiedźwkontekściecałegoakapitu.
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie10.
(1pkt)
Zacytujwypowiedzenia,wktórychautorkasygnalizujeporządkowanietokuswojejwypowiedzi.
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie11.
(1pkt)
Wjakisposób,zdaniemstaroŜytnych,powinienŜyćczłowiek?Odpowiedz,wymieniająctrzyzasady.
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie12.
(1pkt)
Najakiezaletydemokracjiwskazujeautorkawakapicie9.?Wymieńdwie.
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Zadanie13.
(1pkt)
NapodstawietekstuBarbarySkargiwyjaśnij,naczympolegawzajemnazaleŜnośćpomiędzyŜyciemspo
łecznymaŜyciemjednostki.
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
23
POZIOM PODST
[ Pobierz całość w formacie PDF ]